Yapı Malzemelerine Yönelik Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tespitleri ile Yaptırımları

Yapı malzemeleri sektörü Türkiye’de son yıllarda hem imal edilen hem de ithal edilen ürünler ile hızla gelişmektedir. Her ne kadar 2001 yılında yayınlanan 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun[1] ile teknik anlamda yükümlülükler belirlenmişse de, sonraki yıllarda yayınlanan yönetmelikler ile desteklenmiş ve yaptırımları belirlenmiştir.

Günümüzde ise, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na söz konusu kanun ve yönetmeliklerle ilgili tespit ve yaptırımlara dair yetki verilmiş[2], uzun yılladır var olan kanunla ilgili tespitlere 2016 yılı itibariyle başlanmıştır. Herhangi bir bildirim ya da tebligat yapılmaksızın, görevli memurların işyerlerine ziyareti ile tespitler yapılmakta, ürünlere dair tutanaklar tutulup, eksikliklerin tamamlanması için süreler tanınmaktadır. Bu süreye rağmen düzeltilmeyen aykırılıklar halinde yaptırımlar;

• Ürünün piyasaya arzının yasaklanması, toplatılması ve bertarafı,
• 766,00 TL’den başlayıp 110.647,00 TL’ye varan idari para cezaları

olduğundan, işbu yazımızda yapı malzemeleri ürünlerine dair imalatçı ve ithalatçı tarafından sağlanması gereken şartlardan bahsedilecektir.

• 2012’de yürürlüğe giren “CE” İşareti Yönetmeliği[3] gereğince, ürünlerin üzerinde CE ya da G işaretleri yönetmelikte belirlenen ölçülerde yer almak zorundadır. Ayrıca CE işaretine dair teknik düzenlemelerin yer aldığı belgeler, AT uygunluk beyanı ve ürünün CE ya da G belgeleri de imalatçı ya da ithalatçı tarafından 10 yıl süre ile saklanmak, Çevre ve Sağlık Bakanlığı tespitlerinde sunulmak üzere hazır bulundurulmak durumundadır.
• AB ülkelerinden ithal edilmemiş, CE ya da G belgesi bulunmayan ürünler için, imalatçı ya da ithalatçıların 2002’de yürürlüğe giren Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik[4] gereğince de, Bakanlık onaylı kuruluşlara ürünlerin güvenli olduğuna dair gerekli testleri yaptırması, yine bu test sonuçlarını da muhafaza etmesi gerekmektedir.
• Yine ilgili kanun ve yönetmelikler gereğince, ürünün teknik açıklamalarının yer aldığı güvenlik ve kullanım talimatı da ürünlerin üzerinde, üzerinde yer alamadığı durumlarda ambalaj ya da kutu içerisinde yer almalıdır.
• Ürünlerin teknik şartnameleri ve 2013 yılında yürürlüğe giren Yapı Malzemeleri Yönetmeliği[5] gereğince ithal ürünler için imalatçıların performans beyanları da yeminli tercüme edilmiş halleriyle, tespitler sırasında Çevre Ve Sağlık Bakanlığı memurları tarafından talep edilen evraklar arasındadır.
• Son olarak detayları ayrıca 2014 yılında yürürlüğe giren Fiyat Etiketi Yönetmeliği’nde[6] yer alan ve Yapı Malzemeleri Yönetmeliği’nde de imalatçı ve ithalatçılar için yükümlülük olarak belirlenen şekilde, imalatçı ya da ithalatçının ticari marka, unvan, adres ve iletişim bilgileri ürün üzerinde mutlaka yer almak zorundadır.

Yukarıda izah olunan şartlar sağlanamadığı ve gerekli evraklar muhafaza edilmediği takdirde, 4703 sayılı kanun çerçevesinde yaptırımlar imalatçı, ithalatçı ve hatta dağıtıcı şirketlere uygulanabilecektir. Yapı malzemeleri sektöründe, bu alandaki mevzuata uyumun kontrol edilmesi ve uygun evrakların muhafaza edilmesi büyük önem taşımaktadır. 

[1] 11 Temmuz 2001 Tarihli 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun

[2] Yapı MalzemelerininPiyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (tau/2004-05)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (tebliğ no: yig-15/2006-5)

[3] 23 Şubat 2012 Tarihli “CE” İşareti Yönetmeliği

[4] 17 Ocak 2002 Tarihli Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik

[5] 1 Temmuz 2013 Tarihli Yapı Malzemeleri Yönetmeliği

[6] 28 Haziran 2014 Tarihli Fiyat Etiketi Yönetmeliği