Serbest Bölgeler Kanununda Yapılan Değişiklikler

Serbest bölgelerde yatırımın kolaylaştırılması ve kamunun mali yükünün azaltılması amacıyla 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununda (“SBK”) yapılan değişiklikler 24.02.2017 tarih ve 29989 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Söz konusu değişikliklere ilişkin detaylar aşağıda sunulmaktadır:

Kamulaştırma

Değişiklik kapsamında serbest bölgenin düzenlenmesine yönelik 5.maddeye eklenen hükümle serbest bölge ilan edilen arazi ve tesislerin Bakanlar Kurulu tarafından acele kamulaştırılmasına karar verilebileceği belirlendi. Bu doğrultuda 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu kapsamında acele kamulaştırma usulü ile kıymet takdiri dışındaki işlemler sonradan tamamlanmak üzere mahkemece yedi gün içerisinde yaptırılacak değer tespiti ile kamulaştırma işlemi yapılabilecektir.

Diğer yandan, arazi ve tesislerin kamulaştırılmasında kamulaştırma bedelleri ile kamulaştırma işlemlerinin gerektirdiği diğer giderlerin, kamulaştırma talebinde bulunan işletici tarafından karşılanması Bakanlar Kurulunca kararlaştırılabileceği düzenlenmiştir.

SBK’nın 5. maddesine eklenen hükümle devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler ile bunlar üzerinde bulunan bina ve tesislerin kiralanabileceği veya aynı süre ile kullanma izni verilebileceği düzenlenmiştir.

Muafiyet ve teşvikler

SBK kapsamında serbest bölgelerde gümrük ve kambiyo mükellefiyetine dair mevzuat hükümleri uygulanmamaktadır. Muafiyet ve teşviklere ilişkin 6. maddeye eklenen hükümle kullanıcı ve işleticiler bakımından kazançları gelir veya kurumlar vergisinden istisna tutulanların Bakanlar Kurulunca belirlenecek vergi dışı teşviklerden yararlandırılmasına devam edilecektir. İstisna tutulmayanların ise yatırım ve işletme safhalarında SKB kapsamında yararlanılmayan vergi ve vergi dışı teşviklerden ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yararlandırılacağı düzenlenmiştir.

Serbest bölgelerin gelir ve harcamaları

Serbest bölgelerde faaliyet ruhsatı ve izin belgesi karşılığı tahsil edilecek ücretler, malların CIF ve FOB değeri üzerinden hesaplanan ücretler gibi bazı gelirler SBK’nın 7.maddesi kapsamında TCMB nezdinde açılan özel bir hesaba yatırılmakta ve bütçeye gelir kaydedilmektedir.

Maddeye eklenen hükümle Bakanlar Kurulu’nun stratejik, büyük ölçekli veya öncelikli yatırımlar ile konusu, sektörü ve niteliği itibarıyla proje bazında desteklenmesine karar verilen yatırımlara yönelik olarak bu maddede yer alan oranları bölge, sektör, faaliyet alanı veya yatırım türü itibarıyla sıfıra kadar indirmeye, farklılaştırmaya veya kanuni seviyesine kadar artırmaya yetkili olduğu düzenlenmiştir.

İşletme sözleşmeleri 

SBK’ya eklenen madde ile işletme sözleşmelerinin yenilenmesi, değiştirilmesi ve uzatımı düzenlenmiştir. Bu kapsamda işletme sözleşmesinin sona ermesinden önce, işletici tarafından sözleşmede yer alan taahhütlerin yerine getirilmiş olması ve Ekonomi Bakanlığının geleceğe yönelik yatırım taleplerinin kabul edilmesi halinde sözleşme süresinin Ekonomi Bakanlığı tarafından uzatılabileceği düzenlenmiştir.

Sözleşme süresinin sona ereceği serbest bölgelerde yukarıda belirtilen şartların sağlanamaması halinde ise  işletme izninin 49 yılı geçmemek üzere Ekonomi Bakanlığının teklifi ve Bakanlar Kurulu kararı ile işletme izni verilebileceği düzenlenmiştir. Bu maddeye ilişkin detaylar çıkarılacak olan yönetmelikle düzenlenecektir.

Yurt dışında kurulacak serbest bölgeler

SBK’ya eklenen madde ile Bakanlar Kurulunun serbest bölgeler, özel bölgeler, dış ticaret merkezleri ve lojistik merkezlerin yurt dışında kurulacağı ülkeleri belirlemeye yetkili olduğu ve bu bölgelerin Türkiye’de yerleşik bir şirket tarafından kurulması ve işletilmesine izin verilebileceği düzenlenmiştir.